Kukurydza na ziarno

Ziarno kukurydzy można wykorzystać na różne sposoby – z przeznaczeniem na cele paszowe, konsumpcyjne lub przemysłowe. Niektóre odmiany kukurydzy na ziarno, oprócz głównego celu, można z powodzeniem wykorzystać również na kiszonkę. Dzięki zróżnicowanemu przeznaczeniu ziarna kukurydzy można szybciej osiągnąć zyski.

Odmiany kukurydzy na ziarno dzielą się również na dwa typy: flint i dent. Odmiany typu flint wyróżnia szybki rozwój początkowy, lepsza odporność na chłody oraz wcześniejsze kwitnienie, dlatego też sprawdzą się przy wcześniejszym siewie, podczas zimniejszej wiosny lub na stanowiskach, które wolno się nagrzewają. Odmiany dent zazwyczaj wykorzystuje się do produkcji skrobi lub alkoholu. Są zalecane do cieplejszych rejonów, na stanowiska szybko nagrzewające się oraz na lżejsze gleby. Podczas suszenia oddają wodę wolniej niż odmiany typu flint, jednak ostatecznie oddają jej więcej.

Jak wybrać odmianę kukurydzy na ziarno?

Podczas wyboru odmiany kukurydzy na ziarno przede wszystkim należy wziąć pod uwagę przeznaczenie produkcji (przemysłowe, paszowe czy konsumpcyjne). Jeżeli ziarno kukurydzy ma trafić na cele konsumpcyjne, warto dopasować odmianę pod kątem rekomendacji firmy przetwórczej, do której ma trafić surowiec.

Kolejnym ważnym aspektem jest dopasowanie odmiany kukurydzy na ziarno do rejonu. Wczesność odmian kukurydzy określa się liczbą FAO – im liczba jest wyższa, tym dłużej odmiana pozostaje na polu. W Polsce zostały wydzielone 4 rejony, z których każdy ma przypisane odpowiednie FAO:

  • Rejon I – FAO do 300,
  • Rejon II – FAO 230 do 260,
  • Rejon III – FAO do 210,
  • Rejon IV (podgórski) – FAO do 200.

Wybierając odpowiednią odmianę kukurydzy na ziarno, warto również zwrócić uwagę na potencjał plonowania, zdrowotność, tolerancję na zmniejszoną obsadę czy podatność na wyleganie.

Od 2017 roku w Polsce działa stale rozwijany system Hydraneo®, który został opracowany przez Limagrain. Pozwala on na kompleksowe zarządzanie ryzykiem suszy w uprawie kukurydzy ziarnowej. 

Jaka odmiany kukurydzy na ziarno na słabe gleby?

Uprawa kukurydzy na ziarno nie jest zbyt wymagająca jeżeli chodzi o warunki glebowo-klimatyczne, dzięki czemu można uzyskać wysoki plon nawet na słabszych stanowiskach. Należy unikać jedynie podłoży ciężkich, zbitych, nadmiernie wilgotnych, ponieważ w takich warunkach potencjał plonotwórczy kukurydzy jest niski oraz zwiększa się jej podatność na choroby grzybowe.

Aby zmaksymalizować zyski, warto dobrać odmianę do konkretnych stanowisk – niektóre odmiany kukurydzy na ziarno lepiej sprawdzą się na słabych glebach, a inne na średnich. W przypadku siewu kukurydzy na ziarno na słabych glebach istotne, by poświęcić więcej uwagi na przedplon i nawożenie.

W uprawie kukurydzy ziarnowej odpowiedni dobór odmiany do stanowiska to klucz do satysfakcjonującego plonu. W ofercie Limagrain dostępne są propozycje odmian kukurydzy na ziarno, które wykazują wysoki potencjał plonotwórczy nawet na stanowiskach słabych jakościowo.

Jakie odmiany kukurydzy najlepiej plonują na ziarno?

Plonowanie kukurydzy na ziarno jest w dużym stopniu uzależnione od jej wczesności – im późniejsza odmiana, tym wyższy potencjał plonowania.

W 2022 roku wzorzec plonowania kukurydzy na ziarno w doświadczeniach porejestrowych COBORU wyniósł:

  • 108,5 dt/ha dla odmian wczesnych,
  • 111,7 dt/ha dla odmian średniowczesnych,
  • 114,9 dt/ha dla odmian średniopóźnych.

Wilgotność podczas badań wynosiła 14%.

Jak uprawiać kukurydzę na ziarno?

Kukurydza na ziarno najlepiej kiełkuje w temperaturze powyżej 10°C na glebach o pH 5–7,5. Na glebach o niższym pH należy wykonać wapnowanie, natomiast kiedy pH ma odczyn kwaśny – warto wykonać przed orką nawożenie wapniowo-magnezowe. Kukurydza na ziarno dobrze rośnie na glebach kompleksu pszennego, żytniego bardzo dobrego i dobrego oraz zbożowo-pastewnego mocnego, jednak poradzi sobie również na słabszych stanowiskach.

Wymagania wodne i pokarmowe kukurydzy ziarnowej, w przeciwieństwie do wymagań glebowych, są bardzo wysokie ze względu na dużą biomasę. Do prawidłowego wzrostu należy stosować przede wszystkim nawożenie azotem, fosforem oraz potasem.

W przypadku uprawy kukurydzy na ziarno konieczne jest wykonanie orki zimowej, przed którą warto wysiać nawozy fosforowe i potasowe. 

Wiosenna uprawa gleby ogranicza się do włókowania na glebach ciężkich lub bronowania na glebach lekkich. Ma to na celu wyrównanie powierzchni pola, co wpływa na poprawę retencji wody. Przed wysiewem glebę należy spulchnić na głębokości siewu ziarna kukurydzy – zwykle stosuje się do tego agregat uprawowy złożony z kultywatora wąskozębnego bądź brony i wału strunowego.

Kiedy należy siać kukurydzę na ziarno?

W Polsce termin siewu kukurydzy na ziarno przypada na okres między 20 kwietnia a 5 maja, w czasie kwitnienia mniszka lekarskiego. Jest uzależniony w dużym stopniu od rejonu, wczesności odmiany, a przede wszystkim warunków atmosferycznych. Temperatura gleby podczas siewu powinna wynosić co najmniej 8°C. Zbyt wczesny siew kukurydzy na ziarno, szczególnie gdy gleba jest niedostatecznie ogrzana, może opóźnić wschody. Opóźniony siew może natomiast przyczynić się do obniżenia plonów.

Norma wysiewu kukurydzy na ziarno to ok. 80 tys. nasion/ha, przy czym zagęszczenie nie może być zbyt wysokie, ponieważ może spowodować obniżenie odporności roślin. Głębokość siewu ziarna kukurydzy wynosi 3–4 cm na glebach ciężkich oraz 5–6 cm na glebach lekkich.

Kukurydza na ziarno – zabiegi pielęgnacyjne

W kukurydzy na ziarno może pojawić się kilkadziesiąt odmian chwastów, dlatego wymagane jest usuwanie zachwaszczenia. Zazwyczaj ochrona herbicydowa kukurydzy obejmuje zwalczanie chemiczne i mechaniczne, które warto wykonać jeszcze przed wschodami. Istotne jest również ograniczenie występowania chwastów do fazy 6–8 liści. Dobór właściwych herbicydów powinien uwzględniać zarówno etap rozwoju rośliny uprawnej, jak i chwasta.

Uprawa kukurydzy na ziarno w ostatnich latach najczęściej jest atakowana przez omacnicę prosowiankę. Oprysk insektycydowy na tego szkodnika wykonuje się nawet 2 razy. Innymi szkodnikami zagrażającymi uprawie kukurydzy na ziarno są stonka kukurydziana, ploniarka zbożowa, mszyce oraz wciornastki. W celu zapobiegania ataku przez szkodniki ważna jest również odpowiednia agrotechnika.

Kukurydza na ziarno może zostać porażona przez patogeny w ciągu całego okresu wegetacji. Choroby grzybowe mogą znacznie obniżyć plon, dlatego ważne jest zapobieganie poprzez właściwe zabiegi agrotechniczne. Najczęstsze choroby to fuzarioza kolb, zgorzel siewek, głownia pyląca czy rdza kukurydzy. 

Jak nawozić kukurydzę na ziarno?

Kukurydza na ziarno ma wysokie wymagania pokarmowe, dlatego warto zastosować przedplon – najlepiej sprawdzą się rośliny strączkowe, które umożliwiają obniżenie nawożenia azotowego. Azot jest głównym czynnikiem plonotwórczym w kukurydzy na ziarno. Stosuje się go w 2 dawkach – przedsiewnie i pogłównie, do fazy 4–6 liści właściwych.

Potas i fosfor mają istotny wpływ na zawiązywanie i zaziarnianie kolb. Potas wspomaga odporność kukurydzy na ziarno na niedobory wody, natomiast fosfor odpowiada za prawidłowy rozwój systemu korzeniowego. Oba składniki należy dostarczyć jeszcze przed siewem, aby zapewnić kukurydzy dobry start – w przypadku słabych gleb jesienią, natomiast przy lżejszych wiosną.

Ceny nasion kukurydzy na ziarno

Uprawa kukurydzy na ziarno zaliczana jest do jednej z najbardziej opłacalnych w Polsce, co jest spowodowane rosnącym zapotrzebowaniem na ziarno.

Ceny ziarna kukurydzy do siewu są uzależnione od wielu czynników. Zależą od klasy wczesności, cech agronomicznych, jakości czy nawet producenta. Przy zakupie nasion kukurydzy nie warto oszczędzać, ponieważ niższa jakość lub nieodpowiednio dobrana odmiana odbiją się na wysokości plonu.

Gdzie kupić nasiona kukurydzy na ziarno?

Materiał siewny warto kupować od znanych producentów w specjalistycznych sklepach. Nasiona kukurydzy na ziarno znaleźć można w ofercie wielu sprzedawców, jednak wybierając dostawcę ziarna, istotne, by zwrócić uwagę na opinie dotyczące firmy. Zakup kukurydzy kwalifikowanej z pewnego źródła daje pewność, że materiał siewny jest sprawdzony i dopasowany do panujących warunków. Jest to także gwarancja konkretnych cech kukurydzy na ziarno oraz plonowania na określonym poziomie.

Ziarno kukurydzy do siewu dostępne w ofercie

Limagrain posiada w ofercie nasiona kukurydzy do siewu w pełni dopasowane do polskich warunków klimatycznych i glebowych. Odmiany są uniwersalne pod kątem produkcji, mają wybitną zdrowotność, odporność na wyleganie oraz działanie szkodników. Szeroka gama odmian kukurydzy na ziarno z podziałem na typy flint i dent z powodzeniem pozwoli na idealne dopasowanie do stanowiska.

W ofercie Limagrain dostępne są odmiany kukurydzy na ziarno objęte systemem Hydraneo®, który umożliwia kompleksowe zarządzanie ryzykiem suszy w uprawie kukurydzy ziarnowej. Nalezą do nich odmiany ziarnowe wczesne LG 31.219 i LG 31.240, średnio wczesne LG 30.273 i LG 31.250 oraz odmiana średnio późna LIMAGOLD.

Źródła

  • Michalski, T., Sulewska, H., Waligóra, H., & Dubas, A. (1996). Reakcja odmian kukurydzy uprawianej na ziarno na zmienne warunki pogodowe. Roczniki Nauk Rolniczych. Seria A: Produkcja Roślinna, 112(1-2), 103-111.
  • Borowiecki, J., Machul, M., & Malysiak, B. (1999). Plonowanie nowych odmian kukurydzy na ziarno w zaleznosci od gestosci siewu. Pamiętnik Puławski, 117, 49-59.
  • Szmigiel, A., & Oleksy, A. (2004). Wplyw gestosci siewu na plon ziarna odmian kukurydzy o roznej klasie wczesnosci. Biuletyn Instytutu Hodowli i Aklimatyzacji Roślin, (231), 437-444.
  • Zaliwski, A. S., & Hołaj, J. (2006). Modelowanie technologii produkcji kukurydzy na ziarno w aspekcie efektywności ekonomicznej. Inżynieria Rolnicza, 10, 407-414.
  • Gąsiorowska, B. A. R. B. A. R. A., Makarewicz, A., Płaza, A., & Nowosielska, A. (2009). Plon ziarna i cechy kolb kukurydzy wysiewanej w różnych terminach. Fragm. Agron, 26(2), 55-63.
  • Gołębiewska, H. (2015). Wpływ wybranych herbicydów na plon i cechy jakościowe oraz poziom ich substancji czynnych w ziarnie kilku odmian kukurydzy. Fragm. Agron, 32(2), 7-19.
  • Dudek, S., & Żarski, J. (2005). Ocena efektów zastosowania nawadniania w uprawie kukurydzy na ziarno. Inżynieria Rolnicza, 9.
  • Ochodzki, P., Warzecha, R., Zurek, M., & Grzeszczak, I. (2013). Przydatność odmian kukurydzy do żywienia bydła w warunkach gospodarstw ekologicznych. Wiadomości Zootechniczne, 51(3).
  • Bogucka, B., Szemplinski, W., & Wróbel, E. (2008). Nawożenie azotem a plon kukurydzy uprawianej na ziarno w warunkach północno-wschodniej Polski. Acta Scientiarum Polonorum. Agricultura, 7(3).