Jak zrobić dobrą kiszonkę z kukurydzy? – przeczytaj nasze porady

09.04.2019

Aktualizacja: 05.12.2024

Każdy rolnik posiadający krowy mleczne zdaje sobie sprawę, jak ważne jest ich właściwe żywienie. Dobrej jakości pasza wpływa na zdrowie krowy i ilość wytwarzanego przez nią mleka. Dlatego warto ją dobrze sporządzić, by krowy były zdrowe, a laktacja przebiegała pomyślnie.

Kiszonka z kukurydzy to nic innego jak pasza objętościowa. Powstaje poprzez zakiszanie masy roślinnej przy udziale kwasu mlekowego, wytwarzanego przez bakterie. Przygotowanie jej może jednak przysporzyć wiele problemów. Czym zatem powinno się kierować, aby uzyskać kiszonkę z kukurydzy o wysokich parametrach jakościowych?

Znaczenie kiszonki w produkcji rolnej

Kiszonka to zielonka zakonserwowana naturalnie dzięki fermentacji biologicznej lub chemicznej przy użyciu konserwantów. Jest to pasza objętościowa dla bydła, ważna zwłaszcza w okresie zimowym, kiedy dostępność świeżej trawy jest ograniczona. Prawidłowo przygotowana kiszonka z kukurydzy jest bogata w składniki pokarmowe i energię, co sprawia, że jest cenna w żywieniu bydła mlecznego.

Krok 1. Dobór odmiany kukurydzy na kiszonkę

Odmiana kukurydzy na kiszonkę ma kluczowy wpływ na jakość kiszonki, co przekłada się na lepsze wyniki produkcyjne bydła mlecznego. Aby uzyskać wysokiej jakości kiszonkę, należy wybrać odpowiednią odmianę kukurydzy, która będzie dostosowana do warunków glebowo-klimatycznych danego regionu. Nie można również zapomnieć o możliwie największym udziale kolby w całej masie. To udział ziarna odpowiada za wysoką energetyczność kiszonki. Najlepsza kukurydza na kiszonkę zapewni dobry plon i wysoką jakość paszy.

Krok 2. Odpowiedni termin zbioru kukurydzy na kiszonkę

Termin zbioru kukurydzy na kiszonkę to czynnik, który prawdopodobnie ma największy wpływ na jakość tej rośliny, a w ostateczności kiszonki. Według rolników zły termin zbioru to najczęściej popełniany błąd. Optymalny termin zbioru kukurydzy powinien odbyć się podczas fazy woskowej lub woskowo-szklistej ziarna, gdy zawartość suchej masy wynosi od 30 do 35%. To właśnie wtedy skrobia zawarta w ziarniaku idealnie nadaje się do zakiszania, a samo ziarno jest na tyle miękkie, że podczas zbioru łatwo można je rozgnieść. Jest to niesłychanie istotne, ponieważ ziarna, które są w całości, nie są trawione przez bydło, a zatem nie oddają swoje energii. Zbyt późny zbiór także niesie ze sobą negatywne skutki – masa jest zbyt sucha i trudno jest ją wtedy ubić. Natomiast w słabo ubita masa zawiera bardzo dużo powietrza, co nie sprzyja powstawaniu warunków beztlenowych, które są niezbędne do procesu zakiszania. Przedostające się powietrze powoduje rozwój bakterii i grzybów, które powodują gnicie, a nie zakiszanie. Podczas procesów gnilnych mogą powstawać substancje negatywnie wpływające na zdrowie krów.

Dobrze wiedzieć, że pogoda również wpływa na szybkość wegetacji kukurydzy. Gdy występują optymalne warunki pogodowe, zawartość suchej masy zwiększa się o 0,5% dziennie. Dzięki temu można łatwiej ustalić termin zbioru kukurydzy.

Firma Limagrain co roku prowadzi monitoring suchej masy kukurydzy kiszonkowej w kilkudziesięciu miejscach w całej Polsce. Wyniki co tydzień publikowane są na stronie internetowejMonitoring suchej masy.

Krok 3. Kiszenie kukurydzy w warunkach beztlenowych

Jak już wcześniej zostało wspomniane – warunki beztlenowe są podstawowym warunkiem, podczas którego dochodzi do fermentacji mlekowej, czyli właściwego procesu zakiszania. Proces ten jest kluczowy dla jakości kiszonki, dlatego tak ważna jest eliminacja powietrza podczas ugniatania. Rośliny powinny być cięte na sieczkę o długości od 0,6 do 1,0 cm. Również rozdrobnienie ziarniaków ma ogromne znaczenie, gdyż tylko wtedy skrobia będzie rozłożona przez mikroorganizmy żwacza lub enzymy trawienne w przewodzie pokarmowym krowy. Jeśli ziarniaki nie zostaną dobrze posiekane – zostaną wydalone przez krowę.

Warunki beztlenowe oraz odpowiednie rozdrobnienie i ubicie zakiszanego materiału są kluczowe dla efektywnego rozwoju bakterii kwasu mlekowego, co wpływa na jakość kiszonki oraz jej strawność dla zwierząt.

Krok 4. Pryzma kiszonki z kukurydzy – formowanie

Po rozdrobnieniu kukurydzy można przystąpić do dokładnego ubicia surowca i pozbycia się powietrza. Podczas zbioru lub ugniatania warto do kiszonki dodać konserwantu, czyli tzw. zakiszacza, który ma za zadanie zapobiec rozwojowi niekorzystnych bakterii, grzybów i powtórnej fermentacji. Należy mieć na uwadze, że od początku wypełniania pryzmy do jej  przykrycia folią nie może minąć więcej niż trzy dni. Należy także każdą ułożoną warstwę surowca starannie ugnieść poprzez wielokrotne przejechanie po niej ciągnikiem. Ugniatanie powinno trwać tak długo, aby usunąć możliwie najwięcej zbędnego powietrza. Odpowiednie ugniatanie warstw zielonki chroni przed stratami składników pokarmowych i wspomaga proces fermentacji, co prowadzi do uzyskania lepszej jakości kiszonki.

Folia nie tylko chroni kiszonkę przed dostaniem się powietrza, uniemożliwiającego prawidłowy rozwój bakterii fermentacji kwasu mlekowego, ale również przed wodą opadową.

Krok 5. Ile czasu trwa fermentacja kiszonki? Po jakim czasie można otwierać pryzmę z kukurydzą?

Kiszonka z kukurydzy jest gotowa do pobierania po przynajmniej sześciu tygodniach. Jest to minimalny czas trwania procesów fermentacyjnych, aby zrobić dobrą kiszonkę. Należy jednak odkrywać tylko tyle foli, by móc pobrać potrzebną ilość kiszonki. W ten sposób ogranicza dostawanie się powietrza do reszty paszy. Latem warto też zabezpieczyć kiszonkę przed zagrzaniem, które sprzyja rozwojowi bakterii. W tym celu należy spryskać jej frontową stronę roztworem kwasu propionowego, roztworem mocznika lub ich mieszaniną. Hamują one rozwój grzybów i pleśni, dzięki czemu kiszonka przez dłuższy czas będzie odznaczała się wysoką jakością.

Proces kiszenia kukurydzy jest niezwykle istotny dla utrzymania jakości kiszonki. Odpowiednie rozdrobnienie i ugniatanie materiału, a także zapewnienie warunków beztlenowych, są kluczowe dla uzyskania wysokiej jakości paszy.

Kiszonka z kukurydzy to wartościowa pasza objętościowa, dzięki której krowy mleczne właściwie przechodzą okres laktacji, uzyskując możliwie najwyższe wyniki mleczności. Warto więc stosować się do powyższych kroków, by pasza posiadała wysoką wartość odżywczą, z której zwierzęta będą mogły czerpać korzyści.

Wstecz