Czynniki warunkujące plonowanie rzepaku

Dobra wydajność rzepaku z hektara wymaga zintegrowanego podejścia, które obejmuje zarówno wybór odpowiedniej odmiany, jak i właściwe przygotowanie stanowiska oraz zastosowanie nowoczesnej technologii uprawy. Równie istotne jest bieżące monitorowanie faz rozwojowych rośliny, by dostosować zabiegi agrotechniczne do jej aktualnych potrzeb.

Od czego zależy potencjał plonowania rzepaku?

Potencjał plonowania rzepaku zależy przede wszystkim od genetyki odmiany, warunków siedliskowych oraz prowadzonej agrotechniki. Nowoczesne odmiany mieszańcowe, takie jak LG Avenger czy LG Scorpion, cechują się wysoką produktywnością oraz odpornością na groźne choroby, co przekłada się na stabilność i wielkość plonów.

Rzepak najlepiej rozwija się na glebach średnich i dobrych, dobrze utrzymujących wilgoć, o właściwym odczynie pH. Warunki klimatyczne, szczególnie w okresie siewu i kwitnienia, również odgrywają istotną rolę. Wreszcie, precyzyjne nawożenie, ochrona fungicydowa oraz odpowiednia regulacja pokroju roślin wspierają prawidłowy wzrost i skuteczne formowanie łuszczyn.

Dobór właściwej odmiany rzepaku

Dobór odmiany rzepaku powinien być przede wszystkim dostosowany do warunków gospodarstwa. Należy przez to rozumieć korelację pomiędzy potencjałem stanowiska, jakim dysponujemy a wymaganiami glebowymi odmiany rzepaku. Jednak powinniśmy uwzględnić także lokalną presję agrofagów i sięgać po odmiany wyposażone w adekwatne odporności i cechy agrotechniczne.

Jak osiągnąć wysoki plon rzepaku z ha? – znaczenie odporności odmian

Wysoki plon rzepaku z 1 ha nie jest możliwy bez skutecznej ochrony roślin przed czynnikami biotycznymi. Odporność rzepaku na choroby ma fundamentalne znaczenie dla stabilności plonowania — zarówno w warunkach stresowych, jak i w latach o sprzyjającym przebiegu pogody. To właśnie genetycznie uwarunkowane mechanizmy obronne pozwalają ograniczyć straty plonu bez konieczności nadmiernego stosowania środków ochrony roślin, co czyni uprawę bardziej ekonomiczną i zrównoważoną.

Co istotne, niektóre zagrożenia nie mogą być zwalczane gdy już do infekcji dojdzie. Tak jest choćby w przypadku kiły kapustnych czy wirusa żółtaczki rzepy. W wypadku tych patogenów genetyczna odporność rzepaku ma znaczenie trudne do przecenienia.

Odmiany rzepaku Limagrain charakteryzują się świetnymi profilami zdrowotnościowymi, co pozwala na istotną redukcję zagrożenia ze strony chorób, np.:

• odporność na wirusa żółtaczki rzepy (TuYV) – wszystkie odmiany LIMAGRAIN,
• odporność na suchą zgniliznę kapustnych (dzięki obecności genu RLM7),
• tolerancję na werticiliozę, coraz częściej obserwowaną w Polsce,
• odporność na specyficzne rasy kiły kapusty, która umożliwia uprawę nawet na zakażonych polach.

Dzięki tak kompleksowej ochronie, odmiany Limagrain nie tylko minimalizują ryzyko utraty plonu, ale również zwiększają efektywność produkcji. To właśnie te cechy pozwalają w pełni wykorzystać potencjał genetyczny rzepaku — nawet w trudnych sezonach.

Odpowiednie stanowisko uprawy rzepaku

Stanowisko pod rzepak powinno być starannie przygotowane. Kluczowe znaczenie mają właściwie dobrane zabiegi uprawowe. Właściwy zabieg to taki, który nie tylko poprawia strukturę gleby, ale także wspiera efektywne magazynowanie wody i składników pokarmowych. Równie istotne jest, aby sposób uprawy zapewniał redukcję presji agrofagów. Odpowiednie przygotowanie łoża siewnego to warunek konieczny do uzyskania szybkich i wyrównanych wschodów roślin.

Również prawidłowy płodozmian, unikający uprawy rzepaku po sobie, pozwala ograniczyć presję chorób oraz szkodników. Równie ważne jest utrzymanie odpowiedniego pH gleby, ponieważ wpływa ono bezpośrednio na przyswajalność składników odżywczych przez rośliny, co w konsekwencji przekłada się na ich kondycję i zdolność do tworzenia plonu.

Technologia uprawy rzepaku

Nowoczesna technologia uprawy rzepaku znacząco zwiększa szanse na uzyskanie satysfakcjonujących plonów. Biostymulatory donasienne, takie jak Starcover, wspomagają energię kiełkowania i rozwój systemu korzeniowego już od momentu siewu, co pozwala roślinie lepiej wykorzystać dostępne zasoby w glebie.

Regulacja pokroju i zabiegi fungicydowe chronią rośliny przed wyleganiem oraz chorobami, a także zapewniają bardziej wyrównane dojrzewanie łuszczyn, co ułatwia zbiór i zmniejsza straty. Z kolei wprowadzenie do uprawy odmian z linii N-Flex, czyli efektywniej wykorzystujących zasoby azotu, pozwala na uzyskanie maksymalnego plonu, nawet w sytuacji ograniczonego dostępu do azotu mineralnego, który może być wynikiem niskiej zasobności czy też utrudnionych warunków do jego pobierania.

Kiedy rzepak buduje plon?

Plon rzepaku budowany jest przez cały sezon wegetacyjny, ale szczególne znaczenie ma jesienny wzrost i rozwój roślin. Jesienią następuje intensywny rozwój systemu korzeniowego oraz rozety liściowej, który ma wpływ na zimotrwałość i kondycję roślin wczesną wiosną. To również na tym etapie rośliny „kodują plon”, tworząc zawiązki rozgałęzień bocznych. Błędów w agrotechnice rzepaku popełnionych przed wejściem roślin w okres zimowego spoczynku nie uda się nadrobić wiosną. Wraz z ruszeniem wegetacji po zimie, rzepak rozpoczyna okres gwałtownego wzrostu i kwitnienia, podczas którego formuje się liczba łuszczyn oraz nasion w ich wnętrzu. Lato, a zwłaszcza końcówka wegetacji, to czas nalewania, dojrzewania oraz zaolejenia nasion, które bezpośrednio wpływa na jakość i wartość rynkową plonu.

Ile ton rzepaku można zebrać z 1 ha?

Wysokość plonu rzepaku z 1 ha uzależniona jest od wielu czynników – od warunków pogodowych po poziom agrotechniki oraz wybór odmiany. Przykładowo, odmiana LG Avenger w badaniach COBORU plonowała nawet na poziomie 57 dt/ha. Kiłoodporna odmiana LG Scorpion, z kolei, uzyskała maksymalny wynik na poziomie 47,7 dt/ha, co stanowiło 106,7 % wzorca.

Średni plon rzepaku z 1 ha w Polsce zazwyczaj wynosi od 3 do 4,5 ton. Jednak dzięki wykorzystaniu nowoczesnych odmian i odpowiednich praktyk, możliwe jest osiągnięcie zdecydowanie wyższych rezultatów.

Hodowla Limagrain ma na swoim koncie liczny dorobek w postaci odmian „rekordzistów”. Dowodem na to jest m.in. odmiana LG Aviron, która w 2023 roku ustanowiła rekord Polski, osiągając imponujący plon 6,904 t/ha na polu produkcyjnym w województwie podkarpackim. Z kolei rekord Polski w 2022 roku osiągnęła odmiana LG Baracuda z wynikiem 6,421 t/ha w miejscowości Maćkowice na Podkarpaciu. Należy wspomnieć równie imponujące plonowanie odmiany LG Auckland, która osiągnęła 3 rekordy Polski oraz 9 rekordów wojewódzkich w plonie nasion rzepaku z hektara uzyskanych w roku 2023 - średni plon 6,213 t/ha. Wyniki zostały potwierdzone przez niezależnych audytorów i stanowią dowód na to, że innowacyjność w hodowli oraz dbałość o szczegóły agrotechniczne mogą przynosić spektakularne efekty.